Op 15 mei 2024 werd een belangrijke wet aangenomen die het sociaal strafrecht en diverse arbeidsrechtelijke bepalingen wijzigt, zoals gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad op 21 juni 2024.

Deze wet introduceert significante veranderingen voor onderaannemers in de bouw-, vlees-, en verhuissector, en heeft als doel om sociale fraude tegen te gaan en de bescherming van werknemers te verbeteren.

Verbod op volledige onderaanneming in de bouw- en vleessector

Een van de meest ingrijpende bepalingen van deze nieuwe wet is het verbod voor onderaannemers om werken volledig in onderaanneming te geven aan een andere onderaannemer. Dit verbod, dat ten laatste op 1 januari 2025 inwerking treedt, heeft als doel om constructies te vermijden waarbij aannemers hun verantwoordelijkheden ontlopen door werken door te schuiven naar andere partijen. Onderaannemers mogen ook niet langer enkel de coördinatie van de werken behouden zonder zelf enige uitvoerende werkzaamheden te verrichten.

Indien een onderaannemer zich niet aan deze nieuwe regels houdt, begaat hij een misdrijf van sanctieniveau 4. Dit is een ernstigeovertreding, waarvoor de maximumboete verhoogd wordt.

Het is belangrijk op te merken dat dit verbod niet geldt voor hoofdaannemers. In de wet worden hoofdaannemers gedefinieerd als partijen die rechtstreeks tegenover de opdrachtgever staan en zich verbinden om tegen betaling werkzaamheden uit te voeren of te doen uitvoeren.

Gevolgen voor de sector

De impact van deze wet kan aanzienlijk zijn, vooral voor bedrijven waarvan het bedrijfsmodel gebaseerd is op het uitbesteden van aangenomen werken of enkel het coördineren ervan. De wet is specifiek ontworpen om misbruik in de sector te verminderen, waar in het verleden vaak complexe structuren werden opgezet via intermediaire aannemers om verplichtingen te omzeilen.

Deze bedrijven zullen hun bedrijfsvoering moeten herzien om te voldoen aan de nieuwe regelgeving, anders riskeren zij zware sancties. Meesters Accountants heeft inmiddels voor verschillende cliënten het economisch model herbekeken om zo in regel te zijn met de nieuwe bepalingen.

Het is immers onze taak om mee te werken aan het ondernemingsmodel om zowel in regel te zijn met de fiscale en sociale bepalingen. 

Beperkingen in de verhuissector

Voor de verhuissector introduceert de wet een beperking op de onderaannemingsketen. Vanaf 1 januari 2025 mag deze keten uit maximaal drie niveaus bestaan. Bovendien wordt in deze sector een hoofdelijke aansprakelijkheid ingevoerd voor de betaling van loonschulden en socialeschulden van de onderaannemer, vergelijkbaar met de reeds bestaande regeling in de bouwsector. Dit betekent dat hoofdaannemers aansprakelijk gesteld kunnen worden voor de schulden van hun onderaannemers, wat hen stimuleert om zorgvuldig om te gaan met hun keuze van partners.

Daarnaast wordt de registratie van aanwezigheden verplichtgesteld in de verhuissector via het systeem "Checkin@work".

Dit systeem wordt al gebruikt in de bouwsector en dient als extra maatregel om naleving van de arbeidswetgeving te waarborgen.

Conclusie

De nieuwe wetgeving die op 15 mei 2024 werd aangenomen, brengt ingrijpende veranderingen met zich mee voor onderaannemers in de bouw-,vlees-, en verhuissector.

Bedrijven zullen hun strategieën moeten aanpassen omaan de nieuwe regels te voldoen en zware sancties te vermijden.

Hoewel deze maatregelen voor sommigen een uitdaging kunnen vormen, zijn ze bedoeld om sociale fraude te bestrijden en de bescherming van werknemers te versterken,wat uiteindelijk bijdraagt aan een eerlijkere en transparantere arbeidsmarkt.

Het is belangrijk dat iedere onderneming in de bouwsector, vleessector of verhuissector alvast gedurende 2024 haar structuur test op bovenstaande wijzigingen. Vanaf 2025 ben je alvast klaar voor de nieuwe bepalingen zonder een misdrijf te begaan. 

‍